Uçurtma Avcısı

Yazar: Khaled Hosseini

Yayınevi: Everest Yayınları 
Çevirmen: Püren Özgören

Sayfa Sayısı: 356  
Basım Tarihi: 2012, 23. Basım

Okumak için uzun zamandır kitaplığımda bekleyen bu kitabı okumaya nihayet dün başladım ve soluksuz bitirdim. Gerçekten -her ne kadar bazı yerlerde tesadüflere abartılı şekilde yer verilmiş olsa da- bu kadar popüler olmasını hak edecek kadar güzel bir kurgusu vardı. Yazarın oluşturduğu olay örgüsü kadar sözcükleri kullanımı da oldukça etkileyiciydi. 

Kitap, zengin bir babanın oğlu olan Emir ve hizmetkarları Alinin oğlu olan Hasan'ın Afganistan'da geçen çocukluklarıyla başlıyor. Kitabın sonuna kadar dostluk, sadakat, ihanet, etnik kökenin doğuştan getirdiği haklar, haksızlıklar, Afganistan'ın dönüşümü ve içsel hesaplaşmalara şahit oluyoruz. 

Okurken hayatı sorgulatan ve aslında o kadar da adil olmadığını hatırlatan bir kitap. 

Ah sevgili Hasan; "Senin için bin tane olsa yakalarım."

Arka Kapak:
Emir ve Hasan, Kabil'de monarşinin son yıllarında birlikte büyüyen iki çocuk... Aynı evde büyüyüp, aynı sütanneyi paylaşmalarına rağmen Emir'le Hasan'ın dünyaları arasında uçurumlar vardır: Emir, ünlü ve zengin bir işadamının, Hasan ise onun hizmetkârının oğludur. Üstelik Hasan, orada pek sevilmeyen bir etnik azınlığa, Hazaralara mensuptur. Çocukların birbirleriyle kesişen yaşamları ve kaderleri, çevrelerindeki dünyanın trajedisini yansıtır. 

Sovyetler işgali sırasında Emir ve babası ülkeyi terk edip California'ya giderler. Emir böylece geçmişinden kaçtığını düşünür. Her şeye rağmen arkasında bıraktığı Hasan'ın hatırasından kopamaz. 

Uçurtma Avcısı arkadaşlık, ihanet ve sadakatin bedeline ilişkin bir roman. Babalar ve oğullar, babaların oğullarına etkileri, sevgileri, fedakârlıkları ve yalanları... Daha önce hiçbir romanda anlatılmamış bir tarihin perde arkasını yansıtan Uçurtma Avcısı, zengin bir kültüre ve güzelliğe sahip toprakların yok edilişini aşama aşama gözler önüne seriyor. 

Uçurtma Avcısı'nda anlatılan olağanüstü bir dostluk. Bir insanın diğerini ne kadar sevebileceğinin su gibi akıp giden öyküsü...

Çavdar Tarlasında Çocuklar

Yazar: J. D. Salinger

Yayın evi: Yapı Kredi Yayınları

Çevirmen: Coşkun Yerli

Sayfa Sayısı: 198

Basım tarihi: 2011, 27. Baskı

Bazen, bazı kitapları okumaya başlamak için kendimi o kitabı okumak için hazırlamam gerekiyor. Neden böyle yapıyorum bilmiyorum ama Çavdar Tarlasında Çocuklar da maalesef benim için aldıktan uzun bir süre sonra okumaya başladığım kitaplarımdan biri oldu. Maalesef diyorum çünkü kitabın daha ilk cümlesinden itibaren okumayı bu kadar ertelediğim için pişman oldum. Bir kere dili çok akıcı ve samimi. Bu kitap Salinger'ın okuduğum ilk kitabı, sanıyorum ki son kitabı da olmayacak. Sırada bekleyen Franny ve Zoe, Dokuz Öykü kitapları var. 

Kitaba dönersek; romandaki olaylar  Holden Caulfield isimli bir çocuğun gözünden anlatılıyor. Holden Caulfield, on altı yaşında ve yaşının getirdiği gelişim döneminin özelliklerini uçlarda yaşayan bir çocuk. Çevresindeki insanların sahtekarlığından, büyümenin getirdiği sorumluluklardan uzak kalmaya çalışıyor. Bu sebeple bulunduğu yerden kaçıp uzaklara giderek, sağır ve dilsiz gibi görünerek hayatını oralarda devam ettirmek istiyor.

Tüm Salinger kitapları gibi bu kitap da, -bildiğim kadarıyla- yazarın isteği üzerine ülkemizde de kapağında resim olmadan basılmış. Kitabın içeriğiyle ilgili ayrıntılara yer veren kitap kapakları okurken hayal gücünü sınırlandırdığı için, ben de olmamalarından tarafım. Fakat bu kitabın ne yazıkki arka kapağı da bomboş! Kitap satın alırken ilk iş olarak arka kapak yazısını okuduğumdan bu durumdan pek hoşlanmadım. Çünkü arka kapakların -içerik hakkında ayrıntı vermeyen arka kapakların demek daha doğru olcak gibi-, kitap hakkında genel bir izlenim verdiğine inanıyorum. Bu yüzden faydalı buluyorum. Sanırım Salinger kitaplarını okumayı erteleyişimde biraz da bu etkili. 

“…Her neyse, hep, büyük bir çavdar tarlasında oyun oynayan çocuklar getiriyorum  gözümün önüne. Binlerce çocuk, başka kimse yok ortalıkta -yetişkin hiç kimse, yani- benden başka. Ve çılgın bir uçurumun kenarında durmuşum. Ne yapıyorum, uçuruma yaklaşan herkesi yakalıyorum; nereye gittiklerine hiç bakmadan koşarlarken, ben bir yerlerden çıkıyor, onları yakalıyorum. Bütün gün yalnızca bu işi yapıyorum. Ben çavdar tarlasında çocuklar yakalayan biri olmak isterdim. Çılgın bir şey bu, biliyorum, ama ben yalnızca böyle biri olmak isterdim. Biliyorum, bu çılgın bir şey.”

Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok

Yazar: Erich Maria Remarque

Yayınevi: Everest Yayınları

Çevirmen: Burhan Arpad

Sayfa sayısı: 216

Basım tarihi: Mayıs 2012

Altını çizdiğim bölümler:

"Biz on sekiz yaşındakiler için onlar (öğretmenler), yetişkinler dünyasına aracılık ve yol göstericilik yapacaklar; iş, görev, kültür, ilerleme ve yarının yolunu onlar göstereceklerdi. Onları zaman zaman alaya aldığımız ve küçük oyunlar oynadığımız olurdu, ama aslında onlara inanıyorduk. Onların temsil ettiği otorite kavramını bizim kafalarımız, daha büyük bir anlayış ve daha insanca bilgiyle bir tutuyordu. Fakat gördüğümüz ilk ölü, bu inancı parçaladı. Bizim yaştakilerin onlardan daha dürüst olduğunu anlamak zorunda kaldık. Onların bize olan bütün üstünlüğü süslü cümleleri ve açıkgözlülükleriydi. İlk yaylım ateş bize yanlışımızı gösterdi ve onların öğrettiği dünya görüşünü çökertti." (s. 9-10)

"On haftalık bir askerlik eğitimi gördük ve bu sürede on yıllık okuldan daha etkili değiştirildik. Parlatılmış bir düğmenin Schopenhauer'ın dört cildinden daha önemli olduğunu öğrendik. Ahlaki değerlerin değil kundura fırçasının, düşünün değil sistemin, özgürlüğün değil zorbalığın daha ağır bastığını önce zorla, sonra öfke ve kayıtsızlıkla öğrenmiş olduk. Askere hayranlık ve iyi niyetle koşmuştuk. Ama bunları içimizden söküp uzaklaştırmak için her şey yapıldı. Süslü üniformalı bir postacının üzerimizde, eskiden ana babalarımızın, eğitmenlerimizin ve Eflatundan Goethe'ye kadar bütün bir kültür çevresinin etkisinden daha fazla kudreti bulunduğunu ise üç hafta sonra hiç yadırgamıyorduk artık." (s. 17)

"Toprak, herkesten çok asker için önemlidir. Bir asker bedenini şöyle bir toprağa bastırdığı, ateş korkusuyla yüzü ve her yanıyla kendisini toprağa gömdüğü zaman toprağı tek dostu, kardeşi ve anası bilir; korkusunu ve çığlığını onun sükun ve güven dolu kucağına boşaltır. Toprak da bütün bunları bağrına basar; bir hayata on saniyelik bir ömrü bağışlayıp sonra onu yeniden kavrar; hem de bir daha bırakmamak üzere kimi zaman." (s. 41)

"Bizler genç falan değiliz artık. Dünyayı fethetmek istediğimiz falan da yok. Kaçan kimseleriz. Kendi kendimizden kaçıyoruz. Kendi hayatımızdan kaçıyoruz. On sekiz yaşımızda dünyayı ve hayatı sevmeye başlamıştık. Sonra da aynı şeylere ateş etmek zorunda kaldık. Patlayan ilk obüsler, kalbimize rastladı. Eylemlerle, çabalarla ve ilerleyişlerle ilgimizi kestiler. Böyle şeylere inanmıyoruz; savaştan başka bir şeye inandığımız yok." (s. 66).

"Gencim, yirmi yaşındayım. Ama hayatta umutsuzluktan, ölümden, korkudan ve acı uçurumuna sürükleyen anlamsız bir dıştanlığın kösteklemesinden başka bir şey tanımıyorum. Milletlerin birbirlerine zorla düşman edildiğini ve hiç ses çıkarmadan, hiçbir şey bilmeden budala, uysal ve bönce birbirlerini öldürdüklerini görüyorum. Dünyanın en zeki beyinlerinin, bütün bunları daha ustaca ve daha devamlı yapmak için yeni silahlar ve yeni laflar bulduklarını görüyorum. Benim kuşağımın bütün insanları, ister bu taraftan, ister karşı taraftan olsun, bütün dünyadakiler de benim gördüğü gibi görüyor ve bunları benimle birlikte kuşağım da yaşıyor. Günün birinde savaşsız bir döneme kavuşursak acaba bizlerden ne umarlar? Yıllar boyunca bütün işimiz gücümüz adam öldürmekti. Hayatta ilk mesleğimiz buydu. Hayat üzerine bilgimiz ölümle sınırlanıyor. Bundan sonra daha neler olacak? Bizler ne olacağız?" (s. 194) 

Arka Kapak:

Savaşın incittiği insanlara bir ses veren Erich Maria Remarque, bize hatırlattıklarıyla her zaman el üstünde tutulması gereken bir yazar. Savaşın dehşetini, beraberinde getirdiği yıkımı, insanoğlunu birbirine nasıl yabancılaştırdığını birinci ağızdan, çarpıcı bir şekilde dile getiren Remarque, savaşla ilgili bildiğimizi sandığımız gerçekleri sorgulamamızı sağlarken, edebiyatın ne kadar güçlü ve ölümsüz bir kaynak olabileceğini de bir kez daha kanıtlar.

Remarque’ın, I. Dünya Savaşı’ndaki bir grup askerin hikâyesini on dokuz yaşındaki bir çocuğun gözlerinden anlattığı Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok, yayımlandığı günden bu yana, devamı niteliğinde olan Dönüş Yolu’yla birlikte tüm dünyada büyük ilgi görmeye devam etmekte. Canlı çarpışma sahnelerinin yanı sıra savaşın abesliğinin ve askerlerin ıssızlığının vurgulandığı cephe arkası bölümleriyle de okuru içine hapseden roman, Yaşar Kemal’in sözleriyle “bugün de taptaze, bugün de her okuyucusu tarafından yeniden yeniden yaratılarak uyarıyor, direnme gücü veriyor.” 20. yüzyıl dünya edebiyatının bu önemli yapıtı, şimdi Everest Yayınları’nın dünya klasikleri dizisindeki yerini alıyor.

Yedinci Gün Müjdesi

İletişim Yayınlarından yapılan açıklamaya göre, İhsan Oktay Anar beş yıl aradan sonra yeni kitabı Yedinci Gün'le Eylül ayında okuyucusuyla buluşuyor. Ne güzel haber. Bir an önce alıp okumak ve burada paylaşmak için sabırsızlıkla bekliyorum.

İhsan Oktay Anar'ın yayınlanmış beş kitabı var: Puslu Kıtalar Atlası (1995), Kitab-ül Hiyel (1996), Efrasiyab'ın Hikayeleri (1998), Amat (2005), Suskunlar (2007).

Engereğin Gözü

Yazar: Zülfü Livaneli
Yayın Evi: Doğan Kitap
Basım Yılı: 1. Baskı 1996, Can Yayınları
                  8. Baskı  2012, Doğan Kitap
Sayfa Sayısı: 147

Yalın ve akıcı dili nedeniyle en sevdiğim yazarlardan biri olan Zülfü Livaneli'nin kaleminden çıkan Engereğin Gözü, 17. yüzyıl Osmanlı Döneminde geçiyor. Tarihi bir roman olmaktan çok, Z. Livaneli'nin de dediği gibi; tarihi, dekor olarak kullanarak insan psikolojisinin derinliklerine inen bir roman. Topkapı Sarayında yaşanan olaylar, Habeşi haremağasının gözünden anlatılıyor. 

Romanda geçen önemli karakterlere değinmek gerekirse;

Daha çocuk yaşta doğduğu topraklardan koparılan Habeşi Süleyman, hadım edilerek saraya getirilir ve burada haremağası olur. İktidarın görkemini görmüş ve her daim ona yakın durmaya çalışan bir adam tipi. Haremağasının roman boyunca kendini kimi zaman saray soyundan gelenlere denk görüp, kimi zaman da bir böcek kadar değersiz olarak algıladığını görüyoruz. 

Valide Sultan'ın en büyük korkusu bir başka kadının dört kıtaya yayılan iktidarına ortak olmasıdır. Tahttaki oğlunun gönlünü bir sultana kaptırmasına engel olmak için küçük yaştan beri oğlunu kadınlardan uzak tutmuş, imparatorluktaki oğlanları onun koynuna sokarak, kadınlardan uzak duran bir mizaca sahip olmasına neden olmuştur. İktidar uğruna öz oğlunu sapık yapan, öteki oğlunu da tahttan indirip hapse attırarak feci sonunu hazırlayan, torununu öldürmek üzere tuzaklar hazırlayan bir kadındır. Oğlunun yerine geçen yedi yaşındaki torununun, annesinin etkisinde kalması üzerine yeni bir rekabetle kaşrılaşan Valide Sultan, helvacıbaşıya iki kavanoz zehir vererek torununu öldürmek ister. Fakat bu durum bir cariyenin ihbarıyla ortaya çıktıktan sonra yeniçeriler tarafından feci şekilde öldürülür. 

Tahta çıkan abisinin tüm kardeşlerinin katlini emir vermesiyle öldürülecekken, son anda Valide Sultan'ın devreye girmesiyle hayata tutunan Padişah, ömrünün ilk yarısını kafes arkasında celladını bekleyerek geçirmiştir. Abisinin ardından tahta çıkan padişahın ömrünün son bölümü de yine Valide Sultan'ın oyunlarıyla penceresi örülmüş, kilidne kurşun dökülmüş çinili odada ölümü bekleyerek son bulmuştur.

Arka Kapak:

Yıllardır Topkapı Sarayı'ndaki hücresinde kapalı tutulan Şehzade, hiç beklemediği bir anda tahta çıkarılır, böylece iktidarın tek sahibi olur. Haremağası Süleyman ise Habeşistan'dan koparılıp hadım edilerek saraya getirildiğinden beri onun en sadık kulu ve -iktidarsızlığına rağmen- Harem'in tek hakimidir. Valide Sultan'ın iktidar hesaplarıyla oğlunu yeniden hapsettirmesi, ilişkileri iyice içinden çıkılmaz bir hale sokacaktır. 

Engereğin Gözü, Haremağası ile Padişah arasındaki köle-efendi ilişkisi aracılığıyla, "bakışıyla her canlıyı kımıltısız hale getiren bir engereğin bile gözünü kamaştıran" iktidarın büyüleyiciliği üzerine alegorik bir roman. Bir yanıyla da bir "dil şöleni": Zülfü Livaneli, Evliya Çelebi'nin Naima'nın ve Türkçe'nin büyük dil ustalarının izini sürüyor. 

Merhaba Blog!

Merhaba. Ben S. Burası benim okuduğum kitaplar hakkında küçük notlar almak için kullanmaya başladığım yeni blogum. Geriye dönüp baktığımda, geçmiş zamanda okuduğum kitapların içeriğini çok net hatırlayamamam beni böyle bi uygulamaya yöneltti. Umuyorum ki burayı sık sık ziyaret eder ve okuduğum kitaplar hakkında üşenmeden kısa notlar yazar veya onlardan alıntılar yaparım.